Als incasso-advocaat krijgen wij wel eens vorderingen van klanten die niet weten met wie ze eigenlijk zaken hebben gedaan.

Vaak is dat niet zo belangrijk. Als je bijvoorbeeld iets verkoopt aan iemand die contant betaalt, is het niet zo belangrijk welke rechtsvorm de koper precies heeft.

Als je zaken met een bedrijf gaat doen, is het raadzaam om vooraf te weten welke ondernemingsvorm het bedrijf heeft.

Een B.V. of N.V. is een aparte rechtspersoon met een afgescheiden (eigen) vermogen, waarvan de bestuurders in beginsel niet persoonlijk aansprakelijk zijn. Bij een eenmanszaak of een VOF is de ondernemer wel persoonlijk aansprakelijk, die bedrijfsvormen hebben geen ‘afgescheiden vermogen’.

Bij ondernemers die iets te verbergen hebben of die de boel willen tillen, zijn rechtspersonen naar buitenlands recht populair, zoals de Private Limited Company. Deze worden kortweg Limited genoemd, afgekort Ltd. De meeste Limiteds bieden geen dubbeltje verhaal en de eigenaar of uiteindelijk belanghebbende van de Limited is vaak moeilijk te achterhalen. Voordeel voor ondernemers is dat er geen onderzoek wordt gedaan naar de oprichter, zoals bij een BV (waarbij de oprichter over een justitiële verklaring van geen bezwaar moet beschikken) wel het geval is.

Wij zien gevallen waarin de vennoten van een verlieslatende VOF hun VOF ontbinden en vervolgens een Limited oprichten die (behoudens de toevoeging Ltd. In plaats van firma) in niets verschilt van de VOF waarvan de klant dacht dat hij daarmee zaken deed. Ook veel eigenaren van een eenmanszaak doen dat zo; uitschrijven en er een Limited tussen schuiven.

De leverancier zal daar in eerste instantie niet zo bij stil staan, of daar liever geen kritische vragen over stellen. Zeker de kleine zelfstandige die een goed gesprek met zijn contactpersoon heeft gehad en blij is dat hij zaken kan doen.

Voor het betaald krijgen van uw facturen of de vaststelling van aansprakelijkheid in geval van niet of niet goed nagekomen overeenkomst, is de persoon van uw contractspartij wel van belang. Bij een eenmanszaak is de eigenaar aansprakelijk voor de schulden, bij een vof zijn de vennoten hoofdelijk (dus ieder voor het geheel) aansprakelijk. Bij een rechtspersoon met afgescheiden vermogen (zoals een BV of NV) is in beginsel alleen de rechtspersoon aansprakelijk en niet de bestuurders of andere betrokkenen. Dat geldt ook voor de Limited, die meestal ook nog eens geen verhaal biedt.

Onlangs zijn er weer een paar uitspraken gepubliceerd waarbij de eiser naar zijn geld kon fluiten, omdat hij zaken dacht te doen met de VOF waar hij al eerder zaken mee deed, terwijl die VOF bleek te zijn ontbonden en er door de oude vennoten een Limited was opgericht. Dat had hij volgens de rechter uit het inschrijfnummer op het briefpapier en in het Handelsregister kunnen zien.

Dat de Limited door de oude vennoten was opgericht en dezelfde handelsnaam en uitstraling heeft, doet daarbij niet ter zake. Als ondernemer moet u nu eenmaal wakker zijn en geniet u minder bescherming tegen malafide praktijken. Als u de verkeerde partij in de procedure betrekt, wordt uw vordering afgewezen. Dan kunt u nog hoogstens proberen om de bestuurders in privé aan te spreken uit hoofde van bestuurdersaansprakelijkheid, maar zo’n vordering zult u bijzonder goed moeten onderbouwen, zeker als u had kunnen zien dat u met een andere contractspartij zaken deed.

Bij kleinere opdrachten kunt u zelf in het handelsregister van de Kamer van Koophandel kijken met wie u zaken doet en of uw aanspreekpunt wel bevoegd is om opdrachten te geven. Als de belangen groter zijn kunt u bij een handelsinformatiebureau een rapportje opvragen over het bedrijf, de geschiedenis, de mogelijkheden om uw vorderingen te verhalen en de betrouwbaarheid van de eigenaren.

Beter vooraf een paar tientjes aan onderzoekskosten dan achteraf tienduizenden euro’s afschrijven.